معرفی رشته:
رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی از گرایش های مستقیم رشته رادیولوژی است که جهت پیشگیری از عوارض اشعه ناشی از پرتوهای دستگاه رادیولوژی راه اندازی شده و در بخش های مرتبط با اشعه و دزیمتری بیمارستان کاربرد دارد .
این رشته یکی دو سال پس از کشف اشعه ایکس و رادیواکتیویته متولد شد و به سرعت رشد کرد و امروزه با پیشرفت علوم زیستی از جمله علوم سلولی و مولکولی و ژنتیک در حال توسعه همه جانبه است.
بكرل اولين كسى بود كه مشاهده کرد وقتى رادیم را با خودش حمل میكند روى پوستش سوختگى ایجاد میشود. از همان زمان به بعد به دنبال این بودند كه چرا این اتفاق رخ مى دهد؟
تابش گیري هاى خیلى شدیدى كه به خاطر استاندارد نبودن دستگاه ها و مواد پرتوزا وجود داشت باعث شده بود كه خيلى از افراد دچار آسیب هاى تشعشعى بخصوص روى پوست بشوند که این رویدادها منجر به یجاد شاخه اى از علم پرتوشناسى به نام رادیوبيولوژى شد.
بدیهى اســت براى آنكه اشــعه بتواند روى مواد بیولوژيكى تاثیر بگذارد، بایستى انرژى اشعه بطور مستقیم یا غير مستقیم به مواد بیولوژيكى و یا به موادیكه در تبادل با آنها هستند، منتقل شود.
تبادل میتواند اساسا فرایندهاى فيزیكى مثل انتشار يا تاثیرات الكتروستاتیكى، یا فرایندهای ىشــیميايى مثل مهاجرت و فعالیت نمونه هاى تحريك شده به رادیكال ها،یون ها و مولكول ها و…باشد.
تبادل در فرايندهــاى بیولوژيكى میتواند از طريق تغيیر ماكرومولكول ها (مثل كروموزوم ها، آنزيم ها، آنتى بادي ها) و ميكروارگانيزم ها (مثل ویروس ها،باكتري ها و …) به سلول ها،بافت ها یا ارگان ها باشد.
وقتى كه اشعه در يك نقطه آناتوميكى مثل A جذب شود، تاثیر بيولوژیكى مىتواند در نقطه دیگرى مثل B كه در فاصله اى از نقطه A قراردارد، ظاهرشود.
در واقع به صورت خلاصه میتوان رشته راديوبیولوژى را علم بررسى برهم كنش بين پرتو ها (غيريونيزان و يونيزان) و مواد بيولوژيكى و آثار آن دانست.
هدف و رسالت رشته:
هدف از رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی تربیت متخصصانی است که بتوانند در زمینه های حرفه ای مثل کنترل اثرات بیولوژیک پرتوها، حل مسائل رادیولوژی، مراقبتهای فیزیکی و بهداشتی کارکنان مراکز مربوطه و جلوگیری از احتمال وقوع حوادث و سوانح پرتویی در آن مراکز فعالیت کنند.
زمینه های فعالیت در بازار کار:
1- در زمينه پژوهشي :
– طراحی و اجرای پروژ های تحقیقاتی در خصوص موضوعات رادیوبیولوژی و حفاظت پرتوی و ارائه راهکارهای مناسب در راستای کاهش اثرات مخرب پرتوگیری.
– ابداع، نوآوری و اختراع سیستم های حفاظتی جدید در جهت بهینه سازی کار با منابع پرتویی.
– بازبینی، اصلاح و تأیید دستورالعمل های حفاظت در برابر پرتوها و پژوهش و بررسی مطالعات رادیوبیولوژی و اتخاذ روش های کاری مناسب در راستای کاهش پرتوگیری های شخصی، تحقیق در راستای یافتن راهکارهای کاربردی و شناخت تجهیزات در بهینه سازی حفاظت پرتویی
2- در زمینه خدماتی:
– تهیه، بازبینی، اصلاح و تأیید برنامه های مانیتورینگ فردی و محیطی و بیولوژیک پرتوها، پیش بینی و انتخاب بهترین تجهیزات حفاظتی و مانیتورینگ فردی متناسب با نیاز نوع کاربرد پرتو.
– حل مسائل رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی و مراقبت های فیزیکی و بهداشتی و پزشکی کارکنان مراکز کار با منابع پرتوساز و پرتوزاها و جلوگیری از احتمال وقوع حوادث و سوانح پرتویی در آن مراکز.
3- در زمینه آموزشی:
-کمک در امر آموزش دورس عملی و نظری رشته رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی در مراکز آموزشی و درمانی و ایجاد زمینه ارتقای سطح علمی کارکنان و کاربران مراکز آموزشی و درمانی
معرفی دروس امتحانی:
کوریکولوم و برنامه آموزشی ارشد رشته رادیوبیولوژی:
دانلود کوریکولوم رشته رادیوبیولوژی
.
دانشگاه هایی که در این رشته پذیرش دانشجو دارند:
عنوان رشته هایی که میتوانند در کنکور این رشته شرکت کنند:
کارشناسی تکنولوژی پرتوشناسی، تکنولوژی پرتودرمانی، تکنولوژی پزشکی هسته ای، مهندسی هسته ای با گرایش پرتو پزشکی، ژنتیک، بیوفیزیک، فیزیک، زیست شناسی سلولی و مولکولی و ..
آینده تحصیلی:
این رشته در حال حاضر در ایران فقط در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد.
فارغ التحصیلان این رشته برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری تخصص Ph.D، می توانند در رشته فیزیک پزشکی، اقدام نمایند.
راستی!
اگر راجع به این رشته سوالی داشتید می تونید به کانالمون در تلگرام یا صفحه مون در اینستاگرام سر بزنید!